2018.
Introductie website door Anneke Oele (To the English version).
Gedachten bij een nieuwe website: 'This website is undergoing a massive
transformatiom'.
Het stond al een tijdje voor je neus als
je peterspaans.nl op google gevonden hebt.
Vanaf nu is de lancering eindelijk een feit. Ik wandel al
een maandje rond op de website en heb me er urenlang mee
vermaakt. Ik heb het gevoel dat ik nog lang niet ben
uitgekeken, dus u bent gewaarschuwd. Bijvoorbeeld: alle boeken die
Peter ooit gemaakt heeft kunt u doorbladeren.
Toets maar in wat je
zoekt en het staat erop, vanaf het begin in 1974 tot nu. En
dat is nou het leuke, na een tijdje zomaar bladeren door het
ene boek na het andere, dwars door de tijd heen, besef je
dat alles in elkaar grijpt, dat de bal bij wijze van spreken
rond is.
Een project dat Peter onlangs heeft
afgerond, getiteld ‘De stad
als Kathedraal’ en waar de St. Jan in Den Bosch bij
betrokken is, heeft bijvoorbeeld zijn oorsprong in 1976,
toen hij op de academie in Den Bosch zat en van de St. Jan
een parkeergarage wilde maken. De tekening ‘Parking’, daarvan is te
vinden op de website bij de werken uit 1976.
Als je de boeken over
Berlijn en New York (zoals ‘Works
of a city’ ) uit de 80er jaren snel bekijkt zie je de
vormentaal die Peter daar tevoorschijn tovert , in de
reliëfs die hij sinds 2015 maakt, opnieuw opduiken
(bijvoorbeeld ‘Secretary
lunchbreak’ ) uit 2016.
Dat is één van de weinige
mooie dingen van ouder worden: je kan in een gunstig geval
waarnemen of je leven, wat verschillende aspecten betreft,
samenhang vertoont. En ja hoor, nu het allemaal zo mooi te
overzien is, kunnen we Peter feliciteren met een
samenhangend leven en kunstenaarschap, want het wordt in
zijn geval heel duidelijk dat die twee in zijn geval niet
van elkaar te scheiden zijn.
In
deze film ziet u een
bescheiden overzicht van zijn werk door de tijden heen.
(niet chronologisch trouwens).
Nog een voorbeeld: in het kader van deze
beschouwing stuurde Peter mij een document toe waarin hij
zijn leven in een doorlopende tekst aan zich voorbij laat
gaan. Vooral een deel uit het begin van zijn leven, dat
plaatsvond in Groningen, wil ik u niet onthouden:
‘Peter speelde vaak buiten in de nog te ontginnen
gebieden, waar vele flats en nieuwe wegen werden gebouwd.
Zoals de grote weg naar het zuiden, richting Assen, op een
hoog talud, voorbereid op de toekomst. Peter droomde van
auto’s, bouwde veel in het zand met alom aanwezige
bouwmaterialen, groef kuilen, stapelde houten planken op
elkaar om een flat te maken (met steeds in het midden een
gat, zodat je naar een hogere verdieping kon kruipen),
bouwde eindeloos hutten in de huiskamer en op zijn
(gedeelde, met zijn broer) zolder van kleden en lakens en
dekens vastgemaakt aan stoelen en tafels met wasknijpers.
In opdracht van school ging Peter op onderzoek
uit in de wijk om alles op te meten en op te tekenen hoe
groot de straat was en de buurt. Peter werd nieuwsgierig
en wilde weten wat daar dan weer achter zou zijn. Hij
bouwde maquettes van papier maché, tekende veel, dacht na
over de werking van een radio of tv of fantaseerde over
een auto zelf te bouwen van hout.’
Je ziet het voor je. Hier
is de kunstenaar in hem al bijna opgestaan en dan is het nog
maar 1962.
Een groot gedeelte uit zijn oeuvre
bestaat uit het vastleggen van stedelijke omgevingen, waarin
hij steden als Berlijn, New York, zoals ‘Canalstreet’ uit 2013 en
Amsterdam als buitenstaander beschouwt.
Vanaf 2007, zijn daar fotoboeken bij gekomen van roadtrips
door Amerika die hij ondernam met zijn vriend Dan Schmidt,
getiteld ‘On The Road Too’ deel I
en deel II.
In beide gevallen zijn op
de foto’s geen mensen te zien. Peter fotografeert de steden
en het land zoals het zich aan hem voordoet, zonder
sentiment van menselijk ingrijpen of romantische lichtval.
Ik wil u nog wijzen op een bepaald wat
persoonlijker deel van zijn oeuvre, namelijk het biografisch
archiefproject ‘World Works’
(2011 - 2013) waarin Peter zijn leven en werk combineert
vanaf de jaren 50 tot nu.
Onderdeel van dit project
is the library uit 2013. Deze bibliotheek bestaat uit twaalf
delen. Er is bijvoorbeeld een boekje over zijn in 1974
overleden zus getiteld: ‘Ellen
Marina José’. De werken hebben een totaal ander, meer
persoonlijk karakter dan de anderen en geven daardoor
bijelkaar gevoegd een completer beeld van Peter Spaans.
‘In een gesprek met Hans
Eijkelboom’ bij de presentatie van de reeks in 2013
bij de galerie van Johan Deumens zei Peter er het volgende
over:
‘In dit werk, waar ik begin in de serie met
allerlei nieuws foto's en artikelen uit kranten, sijpel ik
zelf langzaam binnen. Eerst in de gedaante van een foto
van mezelf als kind, foto's met familie, en dan komt daar
de eerste tekening, of een briefje, dus mijn aanwezigheid
in deze wereld wordt steeds groter.’
En zo laat Peter Spaans toch ook iets
zien over zijn persoonlijke leven als onderdeel van zijn
kunstproductie. Hij doet dat heel bescheiden en in een
vormgeving die samenvalt met de werken waarin hij steden en
landschappen portretteert.
Tot slot een citaat van
Peter uit het bovengenoemd gesprek met Hans Eijkelboom over
de ideale website:
‘ik wil een website, die aanvoelt als een stad. je
wilt er graag naar toe en je laat je overrompelen, je
verdwaalt, stopt ergens, gaat bezienswaardigheden
bekijken, een krantje lezen, je overnacht, verdwaalt
vervolgens weer. Je gaat de stad uit en komt weer terug
voor een volgend bezoek.etc etc etc. Dat is niet gewoon
voor een website. Die moet uiterst toegankelijk zijn,
benaderbaar en lijken op al die andere sites. Dat wil ik
eenvoudigweg niet. verdwaal maar, erger je maar en als je
niet terug komt, dan niet, dan is de stad niet geschikt
voor je.’
Ik wens u heel veel
plezier met de website van Peter Spaans.
Anneke
oele.
Anneke
oele:
Kunstadvies
ArtOele